سد کرخه یکی از بزرگ‌ترین سدهای خاکی دنیا و بزرگ‌ترین سد خاکی ایران و خاورمیانه است که بر روی رودخانه کرخه در ۲۲ کیلومتری شمال غربی شهرستان اندیمشک در استان خوزستان ساخته شده‌است.

موقعيت و مشخصات رودخانه کرخه
رودخانه كرخه از مناطق مياني و جنوب غربي رشته كوههاي زاگرس در نواحي غرب و شمال غرب كشور سرچشمه گرفته و پس از طي مسافتي در حدود 900 كيلومتر در امتداد شمال به جنوب ، سرانجام در مرز مشترك ايران و عراق به مرداب هورالعظيم مي رسد. رودخانه كرخه پس از رودخانه هاي كارون و دز سومين رودخانه بزرگ ايران از نقطه نظر آبدهي محسوب مي شود. حوزه آبريز رودخانه كرخه به وسعت حدود 43 هزار كيلومتر مربع ، بين 46 درجه و 57 دقيقه تا 49 درجه و 10 دقيقه طول شرقي و 31 درجه و 48 دقيقه تا 34 درجه و 58 دقيقه عرض شمالي واقع شده است و شامل استانهاي همدان ، كرمانشاه ، كردستان ، ايلام ، لرستان و خوزستان مي باشد.

سرشاخه هاي اصلي تشكيل دهنده رودخانه كرخه ، رودخانه هاي سيمره، كشكان، قره سو، گاماسياب و چرداول هستند. يكي از مشخصه هاي طبيعي رودخانه كرخه احتمال وقوع سيلاب و خطرات ناشي از آن است.
موقعيت سد مخزنی و نيروگاه برقآبی کرخه
سد مخزنی و نيروگاه برقآبی کرخه در فاصله 24 کيلومتری شمال غرب انديمشک در استان خوزستان ( در جنوب غربی ايران ) احداث گرديده است. اين پروژه عظيم در 48 درجه و 7/8 دقيقه طول شرقی و نيز 32 درجه و 29/6 دقيقه شمال در منطقه کرخه واقع شده است. رودخانه کرخه در بالادست محور سد 90 درجه تغيير جهت داده و در نتيجه درياچه سد در سمت راست محور سد واقع گرديده است.

اهداف پروژه کرخه

    تأمين و تنظيم آب جهت آبياري 320 هزار هكتار از أراضى پايين دست ، دشتهاي پاي پل (اوان - ارايض - دوسالق و باغه) و همچنين دشتهاي حميديه ، قدس ، دشت آزادگان ، دشت عباس ، فكه و عين خوش واقع در شمال غربي و غرب استان خوزستان
    توليد انرژي برقابي به ميزان 934 گيگا وات ساعت در سال
    كنترل سيلهاي مخرب رودخانه و جلوگيري از خسارات ناشي از آن

 

زمین شناسی سد کرخه
سد مخزني كرخه در حاشيه جنوب غربي بخش چين خورده رشته كوههاي زاگرس قرار گرفته است. تپه و بلنديهاي منطقه از كنگلومراي سازند بختياري و رسوبات نرم سازند آغاجاري تشكيل شده است بخش عمده بالادست و ناحيه مخزن از سازند آغاجاري تشكيل يافته كه از تناوب لايه هاي ماسه سنگ و گل سنگ تشكيل شده است و به سمت بالا داراي لايه هاي ميكرو كنگلومرايي است. قسمت بالايي اين سازند را بخش لهبري تشكيل مي دهد كه تناوبي از ماسه سنگ و گل سنگ مي باشد و وضعيت مناسبي را براي ايجاد سفره هاي تحت فشار، پديد آورده است.
بخش پايين دست درياچه تا محور سد را كنگلومراي بختياري با سيمان ضعيف تشكيل مي دهد. كنگلومراي بختياري به دو واحد سنگي BK1 و BK2 تقسيم شده است كه توسط يك لايه گل سنگي از هم جدا شده اند. واحد BK1 بخش پايين سازند بختياري را تشكيل مي دهد و علاوه بر لايه هاي گل سنگي داراي عدسي هاي ماسه سنگي نيز ميباشد. واحد BK2 ، بخش بالايي سازند بختياري را بوجود مي آورد كه متشكل از كنگلومراي يك پارچه با عدسي هاي ماسه سنگي و گل سنگي است.

ناحيه مورد مطالعه در پلاتفرم عربي واقع است. ساختگاه سد و درياچه آن در قسمت شمال فروافتادگي دالپري قراردارد. شيب لايه ها 12-7 درجه در منتهي اليه درياچه و 4-3 درجه در نزديكي ساختگاه مي باشد. نظر باينكه شيب لايه بندي ها كم و نا پيوستگي ها نيز نادر مي باشند، زمين لغزه اي در حاشيه درياچه آتي مشاهده نشده است . ريزش در شيرواني هاي كنگلومرايي درياچه محتمل است ولي روند آن آهسته و مداوم پيش بيني شده و ايمني سازه هاي هيدروليكي را به مخاطره نخواهد انداخت.
مخزن سد (درياچه)

    حجم مخزن در ترازبهره برداري220 متر:8/5346ميليون مترمكعب (قبل از رسوبگذاري)
    حجم مخزن در حداقل تراز بهره برداري (تراز 160 متر) : 430 ميليون مترمكعب
    حجم مفيد مخزن : 81/3903 ميليون مترمكعب (بعد از رسوب گذاري)
    حجم غير مفيد مخزن : 1443 ميليون مترمكعب
    تراز آب در هنگام وقوع سيل حداكثر (P.M.F) : 7/230 متر
    مساحت درياچه در تراز بهره برداري 220 متر : 47/162 كيلومتر مربع
    طول درياچه در تراز بهره برداري 220 متر : حدود 60 كيلومتر

نظرات شما عزیزان:

aaa

ساعت14:32---4 آبان 1392

aaaaaaa

نسی

ساعت22:57---6 مهر 1392

ممنون بابت اطلاعات خوبی که در اختیار ما میگذارید خسته نباشید

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: